Zasady postępowania – budowa nowych organów

     Budowa nowych organów jest dużym przedsięwzięciem: organy to “król instrumentów” o imponujących rozmiarach i możliwościach brzmieniowych. Dlatego też do budowy nowych organów należy się odpowiednio przygotować. Konieczne jest określenie wielkości instrumentu odpowiadającego wielkości danego kościoła, dobranie głosów organowych w taki sposób, by przede wszystkim mogły służyć podtrzymaniu śpiewu, ale także nadawały się do wykonania solowych utworów organowych. Ponadto przed inwestorem staje konieczność podjęcia szeregu decyzji technicznych, związanych z właściwym rozmieszczeniem organów, doborem traktury, funkcji dodatkowych ułatwiających grę i zwiększających możliwości instrumentu.

     Przed przystąpieniem do prac nad koncepcją nowych organów konieczny jest kontakt z Diecezjalną Komisją ds. budowy i remontów organów kościelnych. Komisja, złożona z osób związanych zarówno z budownictwem organowym, jak i codzienną praktyka organistowską, służy pomocą w podejmowaniu decyzji dotyczących planowanego instrumentu.

     Kontakt z Komisją możliwy jest przez diecezjalnego referenta ds. muzyki kościelnej i spraw organistowskich ks. Marcina Sadowskiego,
tel. 602 884 111.

Tryb postępowania w przypadku budowy nowych organów:

     Diecezjalna Komisja ds. budowy i remontów organów kościelnych służy pomocą w wybraniu organmistrzów, którzy posiadają wystarczające doświadczenie i możliwości techniczne do zbudowania nowych organów, pomaga w opracowaniu projektu organów stosownych do danego wnętrza od strony brzmieniowej i dekoracyjnej oraz opracowaniu kosztorysu, wspiera Księdza Proboszcza w sprawowaniu nadzoru nad poprawnością budowy instrumentu, dokonuje odbioru ukończonych organów.

1. Wstępna konsultacja z Komisją ds. budowy i remontów organów powinna dotyczyć wyboru firmy organmistrzowskiej do budowy nowego instrumentu. Następnie proboszcz lub administrator parafii powinni zwrócić się do wybranych firm organmistrzowskich z prośbą o sporządzenie wstępnego projektu budowy nowego instrumentu. W związku z tym powinni udostępnić firmom wnętrza miejsc kultu celem dokonania wyboru miejsca ustawienia organów, oceny warunków akustycznych oraz przeprowadzenia wstępnych pomiarów.

2. Wyłonienie budowniczego oraz projektu instrumentu powinno się dokonać na drodze konkursu lub przetargu, które powinny zostać zorganizowane przez proboszcza lub administratora parafii w porozumieniu z Komisją ds. budowy i remontów organów. Podstawą do dokonania oceny jest wstępny projekt budowy organów, który winien zawierać następujące informacje: dane budowniczego, liczba manuałów, rodzaj traktury, estetyka brzmienia, liczba głosów oraz szczegółowy kosztorys. Oprócz tego w projekcie powinny znaleźć się wstępne rysunki techniczne, w tym wstępny projekt prospektu organowego oraz szczegółowy harmonogram prowadzenia prac organmistrzowskich.

3. Po dokonaniu wyboru organmistrza proboszcz lub administrator parafii wraz z Komisją ds. organów dokonuje szczegółowej oceny wstępnego projektu budowy organów. Na tym etapie Komisja powinna dokonać wizji lokalnej miejsca kultu i zgłosić ewentualne uwagi do projektu.

4. Po ustaleniu ostatecznego kształtu projektu organów i wyborze firmy organmistrzowskiej należy zwrócić się do Księdza Biskupa z prośbą o zgodę na budowę nowych organów. Następuje powołanie Podkomisji nadzorującej prace nad budową instrumentu.

5. Następuje spisanie wstępnej umowy, obejmującej sporządzenie szczegółowego projektu budowy instrumentu wraz z obliczeniami konstrukcyjnymi, wszystkimi rysunkami technicznymi, w tym z przebiegiem menzur w poszczególnych głosach. Umowa, zawarta pomiędzy Zamawiającym (proboszczem parafii lub administratorem parafii) a Wykonawcą (organmistrzem), powinna zostać potwierdzona przez Podkomisję nadzorującą. Kopia umowy powinna być przechowywana w archiwum Referatu ds. Muzyki Kościelnej i Spraw Organistowskich Kurii Diecezjalnej Płockiej.

6. Po wykonaniu i akceptacji szczegółowego projektu organów powinno nastąpić spisanie pomiędzy Zamawiającym a Wykonawcą właściwej umowy na budowę instrumentu, zaakceptowanej przez Podkomisję nadzorującą. Kopia umowy powinna być przechowywana w archiwum Referatu ds. Muzyki Kościelnej i Spraw Organistowskich.

7. Realizacja poszczególnych etapów budowy powinna nastąpić według wcześniej uzgodnionego harmonogramu. Każdy etap powinien być zatwierdzony przez Podkomisję nadzorującą. W trakcie realizacji budowy instrumentu proboszcz lub administrator parafii może poprosić Podkomisję nadzorującą o uwagi na temat prowadzonych prac organmistrzowskich.

8. Odbiór wykonanego instrumentu przez Podkomisję nadzorującą powinien zostać dokonany w obecności budowniczego, proboszcza lub administratora parafii, organisty oraz dwóch przedstawicieli Parafialnej Rady Duszpasterskiej. Kopia protokołu odbioru powinna być przechowywana w archiwum Referatu ds. Muzyki Kościelnej i Spraw Organistowskich.

9. Ostatnią ratę wynagrodzenia, w wysokości nie mniejszej niż 10% całkowitych kosztów za budowę instrumentu, organmistrz powinien otrzymać po pozytywnym komisyjnym odbiorze wykonanych prac.